Hans van Brummen
Het is altijd interessant om te onderzoeken of wetgeving ook echt zaken doet veranderen, of veranderende wetgeving ook gedrag doet veranderen. Wetgeving heeft altijd de intrinsieke neiging om te belemmeren, dat is jammer als de wetgeving invloed heeft op de openbare ruimte. We willen een mooie en inspirerende openbare ruimte, een omgeving die mensen plezier geeft, die mensen doet verrassen. Althans, ik ga daar nog steeds vanuit, het is toch ook veel leuker in een omgeving te wonen, te werken en te recreëren die vreugde geeft en mensen doet opbloeien? Maar dan wel op een positieve manier.
De nieuwe Omgevingswet zou kansen moeten kunnen bieden om de omgeving die impuls te geven, een gekwalificeerde openbare ruimte moeten garanderen die zulke kenmerken in zich draagt. De samenvoeging van verschillende wetten naar één Omgevingswet biedt in beginsel die kansen: integraliteit kan nadrukkelijk deel uitmaken van een komend succes. Maar is kwaliteit ook gegarandeerd onder de nieuwe wetgeving, is zij stimulerend en daagt zij ontwerpers en ontwikkelaars uit om kwaliteit te leveren? Daagt zij gemeenten, samenwerkende gemeenten uit om bij hantering van de wet ook het kwaliteitsaspect nadrukkelijk in de afwegingen te betrekken?
Allemaal vragen die om een antwoord roepen. Allemaal vragen die onderzoek vereisen. Dat onderzoek loopt nu. Een groepje enthousiaste mensen gaat op zoek naar antwoorden. Door het aangaan van gesprekken bij vijf voorbeelden in het land en vraaggesprekken met belanghebbenden. Architecten, vormgevers, ontwikkelaars, ambtenaren en bestuurders op gemeentelijk en provinciaal niveau worden bestookt om antwoorden te vinden. Analyse van de gesprekken dient er toe te leiden dat conclusies kunnen worden getrokken. Zijn er verschillen, zijn er overeenkomsten, hoe verandert gedrag bij veranderende wetgeving en biedt deze kansen of bedreigingen? Is zij van invloed op de kwaliteit van het resultaat, daagt zij uit of is zij belemmerend?
Alleen al de gesprekken zijn leerzaam, we zijn evenwel nog niet aan conclusies toe. De voorbeelden zijn spraakmakend: van Groningen, project Meerstad tot de leegstand van kantoorgebouwen in Nieuwegein bijvoorbeeld. Voorbeelden met een verschillend karakter. We zijn op zoek naar het antwoord op de vraag of de nieuwe Omgevingswet perspectieven biedt voor projecten zoals zojuist genoemd. Biedt zij meer kansen om dit soort projecten positieve en kwalitatieve impulsen te geven? Als dat zo is heeft nieuwe regelgeving zin, als het niet zo is dan heeft de wetgever kansen laten liggen, en dat zou jammer zijn voor de kwalitatieve beleving van onze omgeving.
1 oktober 2013
