Laurens Boodt en Elisabeth Boersma
Vorig jaar oktober zijn wij geselecteerd voor het Atelier Omgevingsvisie Weststellingwerf van Atelier ZZ, een project van Architectuur Lokaal. De centrale vraag was hoe je als gemeente op een verfrissende manier ambities kunt meenemen in de nieuwe Omgevingsvisie. Samen met bewoners kregen wij, als ontwerpers, de mogelijkheid mee te denken over de toekomst van de gemeente. Het bijzondere van de Omgevingsvisie is dat deze meer en meer draait op de inbreng en initiatieven van bewoners zelf. Zo is ook het Atelier ingestoken. Door te starten met gesprekken met bewoners, ondernemers en bestuurders kregen wij een indruk wat er in hun dorpen speelt en waar hun ambitie ligt.
Onze kracht was om in het kader van de Omgevingsvisie beelden te realiseren waarin de gedachten en dromen van de inwoners werden gekoppeld aan het beleid van het bestuur. Op deze wijze ontstonden er met het Atelier drie ruimtelijke denk- of ontwikkelrichtingen waarin de gemeente Weststellingwerf zich zou kunnen ontwikkelen en wat tevens een inzicht geeft van de gevolgen van de specifieke keuze. De verassing die we in Weststellingwerf aantroffen was dat er veel aan dubbel of multifunctioneel ruimtegebruik wordt gedaan. Boeren met koeien, maken zelf ijs van hun melk en zijn tegelijk gastheer en –vrouw van een camping. In de stad is dubbel ruimtegebruik ‘hip’ en hangt er een grote PR-machine aan, in Weststellingwerf gebeurt het ‘gewoon’ en wordt er niet zoveel over gekletst.
Als architect ontvang je, binnen een regulier bouwproces, input van diverse experts: de opdrachtgever, de installateur, de aannemer, de gemeente, de duurzaamheidsspecialist, etc. Vervolgens breng je alle informatie bij elkaar in een kloppend ontwerp. In dit atelier hebben wij als ontwerper, ook deze werkwijze toegepast om vervolgens op eenzelfde wijze maar op andere schaal én thematiek tot een oplossingsrichting te komen. In het Atelier werd veel gesproken over integraal ontwerpen. In de toekomst en dus ook in de Omgevingsvisie heeft het integraal gedachtegoed en ontwerp een onvermijdelijke rol, omdat een probleem/project zich verhoudt tot diverse sectoren. Deze aanpak dient hiervoor als ‘inspiratie’. Het toont het belang van een integrale benadering in de toekomstige ontwikkelingen, bij álle betrokkenen: bestuurslagen, burgers en disciplines. Op deze wijze kunnen bewoners zich het project eigen maken en drager worden van het idee, om zo verantwoordelijkheid te laten ontstaan voor een duurzame ontwikkeling binnen de Omgevingsvisie.
Tijdens het Atelier Omgevingsvisie Weststellingwerf, zijn wij met Eddy Lania en Hen Le Duc, twee actieve inwoners van het dorp De Hoeve en leden van het Plaatselijk Belang, in gesprek geraakt én gebleven. Zij vertelden ons over hun ambitie om geschikte woonruimte te realiseren voor jongeren, gezinnen en ouderen in hun gemeenschap. Zij constateerde dat de vraag van mensen niet aansluit bij het aanbod van woonruimte. Inmiddels werken wij gezamenlijk met het dorp De Hoeve, het Plaatselijk Belang, Toekomstwonen.nu, de Vereniging Kleine Dorpen, BLIJ(f) WONEN, Mijn huis op Maat en de Gemeente Weststellingwerf aan de opgave om o.a. het dorp De Hoeve als pilot te voorzien van een gezonde wooncyclus, zodat dit een voorbeeld kan zijn voor andere dorpen in Weststellingwerf én Friesland waarin passende woonruimte voor jong tot oud kan worden gevonden. De Omgevingsvisie kan hierbij gebruikt worden als kader en platform dat verschillende samenwerkingen en verbanden tussen disciplines en sectoren zoekt en stimuleert, waarbij het initiatief veelal vanuit bewoner of, in dit geval, een dorp ontspringt. Het project is een voorloper van hoe de Omgevingsvisie binnen een gemeente zou kunnen werken en daarmee voor alle betrokkenen een bijzondere ervaring die hopelijk nieuwe deuren kan openen tot een gezonde wooncyclus In Weststellingwerf!
20 oktober 2016
