Floor Ziegler
Het afgelopen jaar heb ik voor het programma Agenda Stad meerdere steden in Nederland bezocht. Dat deed ik door te wandelen. Al wandelend sprak ik mensen op straat aan. Op die manier kwam ik de meest bijzondere mensen tegen die me telkens op een vervolgspoor brachten. Doel van de wandelingen was om de initiatiefnemers in steden in beeld te krijgen. Het ging me niet alleen om de initiatiefnemers ofwel stadsmakers, maar ook om de ideeën die ze hebben om de steden te verbeteren. Deze stadsmakers bruisen van de goeie plannen. Tegelijkertijd lopen ze vaak vast in regels, procedures en instituties die nog niet altijd doorhebben welke energie er in de maatschappij in potentie aanwezig is. Ik kreeg als buitenstaander veel vertrouwen om me met de voortgang van de projecten van de stadsmakers te bemoeien. Dat was het voordeel van de positie van buitenstaander; ik kon snel, zonder belang zien waar de knelpunten lagen. En hen koppelen aan degene die gaan over wat wel en wat niet mag: de overheden en instituties.
De komst van de Omgevingsvisie heeft, naast het vereenvoudigen van de veelheid aan wetten en regels, tot doel om initiatieven uit de samenleving meer tot hun recht te laten komen. Mocht u nog twijfelen of die initiatieven er wel zouden zijn: ik kan u verzekeren dat het land overloopt van de initiatieven. Dat is op zich heel positief. Maar een initiatief succesvol uitvoeren is vaak een lange weg vol kuilen, stuifzand, ontbrekende richtingaanwijzers en zonder duidelijk einddoel.
Mijn wandeltochten heeft geresulteerd in een set kaarten: de wegwijzer voor het stadsmaken. Daarin heb ik de wandelingen gebundeld en komen belanghebbenden en stadsmakers aan het woord. Ook is een overzichtskaart gemaakt waarop ik tips geef aan initiatiefnemers en aan overheden en instituties. Een van de tips aan overheden is: verwar onzekerheid niet met risico. Want de uitkomst van een (maatschappelijk) initiatief, geïnitieerd door een stadsmaker, is vaak uiterst onzeker. Maar bedenk dat de kosten, en daarmee het risico, vaak minimaal is. Tegelijkertijd ontstaat er vaak draagvlak om problemen op te (kunnen) lossen. En vergeet niet dat loslaten energie losmaakt bij de juiste partijen.
Ik heb de vrijpostigheid genomen om ook eigenschappen van de stadsmakers/kwartiermakers te beschrijven. Die geven een goed beeld van de verschillende typen stadsmakers die ik tijdens mijn wandelingen heb ontmoet. Ook heb ik de valkuilen vermeld waar de typen stadsmakers voor moeten waken. Zoals de tip voor de nieuwsgierigaard, die veel interesse heeft in de omgeving, en vooral in de mensen; hun drijfveren, passies en ideeën. Hij heeft een neus voor talent, maar kan door de grenzeloosheid ook zichzelf verliezen en de focus kwijtraken.
Ik zie de komst van de Omgevingswet met vertrouwen tegemoet. Zeker nu ik door mijn wandelingen heb mogen meemaken hoeveel energie en enthousiasme er ‘op straat’ te vinden is. Om problemen aan te pakken, om innovatieve oplossingen aan te dragen, om partijen en personen aan elkaar te verbinden, om te doen in plaats van alleen te denken. Ik zou aan overheden willen meegeven: uiteraard is de komst van de Omgevingswet welzeker ingewikkeld, maar besef dat het allemaal al is. Het dient alleen nog ont-wikkeld te worden. En ontwikkelen doe je samen, waardoor je ervaring en kennis kunt delen.
15 november 2016
