Op 13 juli 2021 heeft de gemeente Zuidplas de ‘Omgevingsvisie Zuidplas’ vastgesteld. De gemeente is op 1 januari 2010 ontstaan door de fusie van de gemeenten Moordrecht, Nieuwerkerk aan den IJssel en Zevenhuizen-Moerkapelle. In de gemeente liggen ook twee buurtschappen: Ver Hitland en Oud Verlaat. De gemeente ligt in de provincie Zuid-Holland en heeft 45.455 inwoners (1 juli 2021). Het laagste punt van Nederland is te vinden in de Zuidplaspolder: 6,76 m onder NAP.
De omgevingsvisie
De visie geeft de gewenste ontwikkelingsrichting van Zuidplas voor de lange termijn (2040) en vormt daarmee een kader voor het handelen van de gemeente en een basis voor de uitwerking van nieuwe plannen in de leefomgeving. Afhankelijk van de groei en ontwikkelingen van Zuidplas wordt de omgevingsvisie tussentijds regelmatig geactualiseerd. De gemeente ligt tussen de Randstad en het Groene Hart en is daarmee een schakel tussen stad en land. De thema’s waar de gemeente aan wil werken zijn aantrekkelijk, duurzaam, ondernemend en gezond Zuidplas.
Deze thema’s gelden voor de hele gemeente Zuidplas, maar niet in ieder dorp in dezelfde mate. Om die reden is voor ieder dorp een dorpsvisie opgesteld. De benadering volgens deze thema’s biedt de samenhang die nodig is voor de omgevingsvisie en geeft houvast om de ambities te vertalen naar de visie op de dorpen en de overige deelgebieden binnen de gemeente. Aan de hand van deze thema’s maakt de gemeente haar keuzes voor de toekomst. Ook worden in de visie de fricties, dilemma’s en eventuele consequenties en de route om te komen tot keuzes benoemd.
De visie omschrijft de kenmerken en kwaliteiten van de gemeente en geeft de trends en ontwikkelingen in de gemeente aan. De thema’s worden verder per dorp uitgewerkt en specifieke opgaven worden beschreven.
De gemeente Zuidplas heeft de omgevingsvisie samen met Adviesbureau Over Morgen en Buro SRO opgesteld.
Omgevingskwaliteit
Zuidplas kenmerkt zich door een open en overwegend groen landschap met daarin vier dorpen: Nieuwerkerk aan den IJssel, Moordrecht, Zevenhuizen en Moerkapelle en de twee buurtschappen Ver Hitland en Oud Verlaat. Deze liggen in een aantrekkelijk landschap, met een belangrijke rol voor de agrarische sector, waar de druk op de ruimte voelbaar is. Op basis van de kenmerken en kwaliteiten streeft de gemeente naar een aantrekkelijk, duurzaam, ondernemend en gezond Zuidplas.
Zuidplas wil het dorpse karakter behouden dat de gemeente in zijn geheel kenmerkt. Een kleinschalige bebouwingsstructuur, waarbinnen ook plaats kan zijn voor gestapelde bouw op de juiste plek, kan het dorpse gevoel versterken. Gezien de ligging nabij een sterk stedelijk gebied is in de gemeente Zuidplas het contrast daarmee sterker zichtbaar en voelbaar dan in een landelijke gemeente omringd door landelijk gebied. Dit geeft de gemeente haar unieke rustige en dorpse karakter met een eigen invulling per dorp.
Ingezet wordt op het bouwen van inbreidingslocaties binnen de dorpen wanneer de geplande uitbreidingen aan de dorpen zijn gerealiseerd. Een uitbreiding van een dorp is alleen wenselijk als het ruimtelijk past, de bestaande kwaliteiten behoudt, kwaliteit toevoegt en als dit een impuls geeft aan de vitaliteit van een dorp. Een bijzondere plek is er in het middengebied voor de ontwikkeling van het Vijfde Dorp. Hier wordt nieuwe grootschalige woningbouw gerealiseerd.
Het voornemen is om de Welstandsnota Zuidplas 2015 aan te passen naar een Nota Omgevingskwaliteit waarin op verschillende schaalniveaus aandacht is voor erfgoed, natuur(schoon) en landschap, stedenbouwkundige en architectonische kwaliteiten en inrichting van de openbare ruimte. Gestreefd wordt naar een balans tussen herkomstwaarde (de geschiedenis), belevingswaarde (een mooie en aangename omgeving), gebruikswaarde (een bruikbare en functionele omgeving) en toekomstwaarde (duurzaamheid) van de fysieke leefomgeving. Dit vraagt in bepaalde situaties om ontwerpkwaliteit en mensen die de opgave en de omgeving met aandacht en ontwerpkracht benaderen. Erfgoed speelt een rol bij ruimtelijke ontwikkelingen en kan inspiratiebron zijn voor het ontwerp. Van belang is daarbij om historisch erfgoed beter zichtbaar en beleefbaar te maken, conform de Erfgoedvisie van de gemeente. Daarmee wordt de identiteit en kwaliteit van de leefomgeving versterkt.
Bijzondere aandacht gaat uit naar verspreid liggende glastuinbouwbedrijven. Het opruimen hiervan draagt bij aan het versterken van de landschapswaarden. Dat wordt bijvoorbeeld al gedaan bij de ontwikkeling van het Vijfde Dorp. Zo verdienen ook de linten in met name het buitengebied in dit opzicht nader aandacht. Bij nieuwe ruimtelijke initiatieven moet de bufferfunctie tussen dorpen en omliggende steden behouden blijven.
Zuidplas is onderdeel van de Regio Midden-Holland, samen met de gemeenten Bodegraven-Reeuwijk, Krimpenerwaard, Waddinxveen en Gouda. In deze regio wordt gewerkt aan verantwoorde, duurzame groei die opgaat met de bereikbaarheid op lange termijn. Regionaal wordt ook samengewerkt, zoals in Oostland, de A12-corridor en in de Rotterdamse regio.
Participatie
De omgevingsvisie is de uitkomst van een interactief participatietraject met inwoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties, ketenpartners en de jongerenraad, met daarnaast als basis het bestaand beleid van gemeente Zuidplas, provincie Zuid-Holland en de Rijksoverheid.
Onder het motto ‘Samen maken wij Zuidplas’ zijn de verschillende partijen betrokken geweest bij het opstellen van de omgevingsvisie. Er zijn verschillende onlinebijeenkomsten georganiseerd, er is een ansichtkaart naar ieder huishouden in Zuidplas verstuurd en er werd een uitgebreide online enquête gehouden. Ook is er een tekenwedstrijd uitgezet onder de kinderen op de basisscholen in Zuidplas. Per dorp zijn gesprekken gevoerd met inwoners over de toekomst van Zuidplas.
Laatst bijgewerkt: 7 maart 2022
