Terneuzen, Sas van Gent

Op 13 december 2018 heeft Sas van Gent, een historische plaats in Zeeuws-Vlaanderen aan het kanaal van Gent naar Terneuzen, haar Omgevingsvisie vastgesteld. Sas van Gent maakt deel uit van de gemeente Terneuzen en telt 3.910 inwoners (1 januari 2019).

De omgevingsvisie
Sas van Gent is de eerste kern in de gemeente Terneuzen waarvoor een omgevingsvisie is gemaakt. De visie ‘In je sas in Sas is opgesteld door Van Kerkhoff Maatwerk in RO, Twigt-OM in opdracht van de gemeente en in participatie met de inwoners van Sas van Gent. De visie beperkt zich tot de stad Sas van Gent. Omdat er vanuit Sas van Gent nauwelijks invloed is op de ontwikkelingen bij omliggende grote bedrijven en langs het Kanaal van Gent naar Terneuzen zal de gemeente hier later, in een brede visie, op ingaan.

De omgevingsvisie van Sas van Gent is door de gemeenteraad van Terneuzen vastgesteld als zelfstandig onderdeel van een omgevingsvisie voor de hele gemeente. Het opstellen van de visie is als pilot gepresenteerd. Het doel was onder meer om bewustwording van de naderende cultuurverandering in de ruimtelijke ordening te creëren bij alle betrokken partijen. Ook het ontwikkelen van draagvlak bij bewoners en maatschappelijke groeperingen voor de nieuwe werkwijze was een doel van de pilot.

Omgevingskwaliteit
De visie meldt dat de gemeenteraad in 2013 heeft besloten het welstandsbeleid af te schaffen. Er is alleen een excessenregeling op grond waarvan de gemeente kan ingrijpen wanneer de architectuur van een pand echt niet kan. Binnen Sas van Gent is er wel een roep om betere bescherming van beeldkwaliteit op bepalende plekken. Verder wordt geconstateerd dat de geschiedenis van Sas van Gent weinig voor het voetlicht komt. In de visie staat dat de mate van bescherming en de mate waarin onderliggende historische patronen gebruikt worden in het ontwerp van de openbare ruimte en bij herontwikkelingen, per kern anders ingevuld kan worden.

Sas van Gent is in de visie in zes deelgebieden opgedeeld. Ieder deelgebied is omschreven aan de hand van de eigen kwaliteiten. Ook wordt aangegeven wat verbetering behoeft. In de strategie wordt beschreven welke methode van toepassing is op welk gebied: koesteren, hergebruiken, versterken, behouden of beschermen. De strategieën zijn in een matrix verbeeld, waarbij is aangegeven waar men tevreden en ontevreden over is, en welke strategie er gevolgd dient te worden om de ontevredenheid in tevredenheid te veranderen.

Participatie
De gemeente Terneuzen heeft het proces om tot de visie te komen, opgezet als pilot. De enquête getiteld ‘In je sas in Sas!?’ was bedoeld om een beeld te krijgen van hoe inwoners over de leefomgeving van Sas van Gent denken. 75 mensen vulden de enquête in. Op de avond waarop de resultaten zijn gepresenteerd werd aan de aanwezigen gevraagd, wie de schouders onder het concretiseren van de uitkomsten zou willen zetten. Hierop reageerden twintig Sassenaren. Met hen is in drie sessies verder gediscussieerd over de toekomst van Sas van Gent. Via de oproep ‘Schuif aan tafel’ konden belangstellenden aanschuiven bij een extern adviseur. Deze adviseur voerde gesprekken, vulde de informatie aan en deelde nieuwe inzichten. In de bijlagen zijn de sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen weergegeven. Ook een omgevingsmonitor is opgenomen in de bijlagen.

Deze omgevingsvisie is vastgesteld vooruitlopend op de invoering van de Omgevingswet, naar verwachting per 1 januari 2023. Totdat de nieuwe wet in werking treedt vallen omgevingsvisies onder de huidige Wro. De omgevingsvisies die in de gemeenten zijn vastgesteld en gepubliceerd, zijn op deze website verzameld. Bij elk van de eerste honderd van deze omgevingsvisies is een globaal beeld geschetst over proces, participatie, omgevingskwaliteit en opgaven.