Op 26 januari 2022 heeft de gemeente Renkum de Omgevingsvisie Renkum 2040 vastgesteld.
De gemeente bestaat naast het dorp Renkum uit de kernen Doorwerth, Heelsum, Heveadorp, Oosterbeek en Wolfheze. De gemeente ligt in de provincie Gelderland en heeft 31.322 inwoners (31 januari 2022). Renkum is een gemeente in de Stadsregio Arnhem Nijmegen.
De omgevingsvisie
De omgevingsvisie biedt een vooruitblik op de leefomgeving tot het jaar 2040 en is opgesteld vanuit een integraal perspectief. Dat wil zeggen dat het niet alleen om ruimtelijke vraagstukken gaat, maar ook om sociale en economische vraagstukken en ontwikkelingen. Sociale ontwikkelingen en karakteristieken zijn, evenals economische ontwikkelingen, van invloed op de invulling van de leefomgeving.
Fundamentele factoren die bepalend zijn voor de omgevingswaarden zijn zowel de relatie tussen mens en leefomgeving als de intrinsieke waarde van de natuur. De omgevingswaarden worden als volgt omschreven in de visie: Renkum Samen, Renkum Gezond en Leefbaar, Renkum Toekomstbestendig en Duurzaam, en Renkum Dynamisch.
Naast de huidige ontwikkelingen in de kernen, worden toekomstige ontwikkelingsdoelen uitgewerkt. Om de omgevingswaarden zoveel mogelijk te versterken en tegelijkertijd om te gaan met nieuwe ontwikkelingen, omschrijft de gemeente de nodige richtinggevende ambities voor de toekomst. Deze ambities worden per omgevingswaarde en per deelgebied uitgewerkt.
In samenwerking met de gemeente stelden de adviesbureaus SRO en Over Morgen de visie op.
Omgevingskwaliteit
De gemeente kenmerkt zich door een divers landschap van twee bosrijke stuwwallen, een bekken daartussen, diverse beekdalen en uitgestrekte uiterwaarden. De landschappen houden niet op bij de gemeentegrens, maar zijn onderdeel van een groter geheel. In dit landschap ligt ook de Limes als historische, internationaal belangwekkende structuur. Renkum draagt bij aan de landschappelijke, ecologische, waterhuishoudkundige, recreatieve, cultuurhistorische en aardkundige waarden van dit gebied. Ook is de gemeente onderdeel van de Veluwe als waardevol landschap met nationale betekenis. Stuwwallen, bossen, heidegebieden en open landbouwgebieden wisselen elkaar hier af. De ecologische verbindingszone ‘De Renkumse Poort’ vormt een belangrijke schakel daartussen. Door de grote onbebouwde ruimte tussen de dorpen en door de vele (recreatieve) paden en wegen loopt de Veluwe door in de gemeente en is er mee verknoopt en verankerd. Deze natuurlijke en ruimtelijke kwaliteiten van het landschap en de dorpen moeten daarom behouden, beschermd en versterkt worden. Bescherming van cultuurhistorisch waardevolle bebouwing en overig erfgoed is hier belangrijk bij. Vanwege de natuurlijke en ruimtelijke kwaliteiten van de beekdalen is nieuwe bebouwing op onbebouwde of ongebruikte locaties in de beekdalen niet passend.
Over de gemeentegrenzen heen zijn er geen grote bouwplannen in het buitengebied. Hierdoor staat het groen van Renkum in aaneengesloten verbinding met het groen van omliggende gemeenten.
Renkum streeft ernaar een gezonde, duurzame en veilige leefomgeving te zijn en te blijven, waarbij voor de landschappelijke waarden het landschapsbasisplan, de hoofdgroenstructuur en andere beleidsdocumenten een kader vormen. Bij het cultuurhistorisch landschap van historische akkers past geen grootschalige landbouw. Daarom wordt ingezet op combinaties van landbouw met natuur en recreatie; de landbouw wordt getransformeerd naar een meer extensieve en natuurinclusieve landbouw.
De dorpen in de gemeente zijn onderscheidend ten opzichte van elkaar en hebben hun eigen identiteit. Ruimtelijke ontwikkelingen die er spelen moeten steeds zoveel mogelijk aansluiten bij die eigenheid. Een aantal ambities is overkoepelend en geldt voor alle vier de dorpsgebieden, zoals meer aandacht voor een groene openbare ruimte die uitnodigt tot ontmoeten, bewegen, spelen en sporten.
Met inwoners, ondernemers, instellingen en met de regio werkt Renkum aan de transformatie naar een duurzame gemeente met oplossingen voor de energietransitie, duurzame mobiliteit, klimaatadaptatie en circulaire economie. Ook op andere thema’s dan energietransitie wordt op regionaal niveau gezocht naar oplossingen. Op het gebied van klimaatadaptatie is gewerkt aan een Regionaal Adaptie Plan. Op het gebied van circulariteit wordt in de Groene Metropoolregio gezocht naar gezamenlijk aan te pakken projecten.
De gemeente hoort bij de Groene Metropoolregio Arnhem/Nijmegen en grenst aan Arnhem als één van de twee grote steden daarin. In 2050 wil de gemeente circulair zijn en zo een substantiële bijdrage leveren aan de ambitie van de Groene Metropoolregio op dit gebied. Met regio Arnhem – Nijmegen is een Woondeal gesloten.
De Verenigde Naties hebben in het kader van duurzaamheid de zogeheten Sustainable Development Goals (SDG’s) opgesteld. Deze worden inmiddels internationaal gezien als kernelementen voor een duurzame leefomgeving. Vrijwel alle ambities die in de visie staan met betrekking tot Renkum Toekomstbestendig, maar ook met betrekking tot Renkum Gezond en Leefbaar en Renkum Dynamisch, dragen direct of indirect bij aan één of meerdere van deze SDG’s.
Participatie
Met de resultaten van de eerste twee participatieronden is de concept omgevingsvisie opgesteld. In deze versie zijn keuzes gemaakt hoe met de verschillende opgaven om te gaan. In een derde ronde is dit voorgelegd aan inwoners, ondernemers, (maatschappelijke) organisaties, ketenpartners (medeoverheden en uitvoeringsorganisaties) en andere stakeholders om na te gaan of dit de lijn is die door de samenleving wordt gesteund. Hierbij is een enquête uitgezet om informatie te verzamelen.
Laatst bijgewerkt: 6 april 2022
