Op 26 november 2020 heeft de gemeente Raalte haar omgevingsvisie, getiteld ‘Horizon Gemeente Raalte 2040’, vastgesteld. Raalte ligt in de provincie Overijssel. De gemeente telt 37.724 inwoners (1 januari 2020).
De omgevingsvisie
Uitgangspunt voor het opstellen van een omgevingsvisie was het bijzondere verhaal van Raalte: het verhaal van een echte agrarische gemeente. Dit werd onderzocht door middel van interviews met sleutelfiguren uit de gemeente, de zogenaamde ‘luistervinken’, een bureaustudie van de fysieke leefomgeving en een analyse van de stedelijke en regionale ontwikkeling.
Het verhaal van Raalte wordt verteld aan de hand van vier thema’s. Als eerste, de mensen, die met plezier in de groene omgeving in en rondom Raalte wonen. Het tweede thema is de omgeving. Raalte is een echte plattelandsgemeente met een groen (recreatief) en agrarische buitengebied, dat te maken heeft met schaalvergroting van de agro- en food sector. Naast de agrarische sector zijn sterke economische pijlers het derde thema: de zorg, de bouw en een innovatieve maakindustrie. Door de sterke sociale verbindingen, het vierde en laatste thema, ontstaan eigen identiteiten in de dorpen ontstaan binnen de gemeente. Raalte kent een goed georganiseerd verenigingsleven. Het is kortom het verhaal van een hechte gemeenschap in Salland. Een gemeenschap die spreekt over gemeenschapszin: het ons-kent-ons gevoel, het ons- zorgt-voor-ons gevoel. Maar het verhaal gaat ook over innovatief ondernemen, het met elkaar afstemmen welke voorzieningen in bepaalde mate aanwezig moeten zijn.
De gemeente signaleert drie structurele ontwikkelingen waar zij alle energie en aandacht op wil richten:
Het buitengebied: hier spelen thema’s als natuur, recreatie, energie en landbouw, die met elkaar kunnen botsen en om nieuwe keuzes vragen. Boeren die stoppen, schaalvergroting, vrijkomende agrarische bebouwing en de ontwikkeling richting kringlooplandbouw, klimaatverandering, het (grootschalig) opwekken van duurzame energie, recreatie en toerisme en (niet-agrarisch) ondernemerschap vragen om oplossingen. Innovatie, technologie, klimaatdiensten en duurzame energieopwekking maken nadrukkelijk onderdeel uit van het nieuwe verdienmodel van het buitengebied, evenals brede nevenactiviteiten door agrariërs, zoals zorg, educatie of toerisme. De landbouw moet duurzaam worden. Er wordt gekozen voor een vitaal, divers en gemengd buitengebied.
Toekomstbestendige dorpen en wijken: de dorpen moeten opgewaardeerd worden naar de eisen van deze tijd om vitaal en leefbaar te blijven. Er is een groeiende vraag naar woningen voor een divers samengestelde groep. Raalte wil tegelijkertijd energieneutraal, klimaatadaptief, gezond, veilig en levensloopbestendig wonen. Om dit te realiseren wordt ingezet op flexibele en collectieve woonconcepten bij nieuwbouw en transformatie, zodat er een diverse woonvoorraad ontstaat.
Identiteit en Regio: Raalte is een gemeente in het hart van Salland. De economische verhoudingen tussen stad en ommeland veranderen door demografische en economische ontwikkelingen. Het is de opgave om te gaan met de sterke wisselwerking tussen de gemeente Raalte en de omliggende regio, om zo te profiteren van economische kansen in Zwolle, Deventer en Twente. Raalte zet in op optimale bereikbaarheid voor bewoners en bedrijven. Wat betreft duurzame energie wil de gemeente zelfvoorzienend zijn. Het opwekken van duurzame energie is niet alleen een opgave in de gemeente, maar voor de regio en voor Nederland als geheel.
Omgevingskwaliteit
Al komt het begrip ‘omgevingskwaliteit’ niet letterlijk voor in de omgevingsvisie, er wordt steevast benadrukt dat het groene en agrarische karakter van Raalte behouden moet blijven. Dat betekent dat gekozen wordt voor een vitaal, divers en gemengd buitengebied, dat in balans is met wonen, landschappelijke- en cultuurhistorische kwaliteiten, natuur en recreatie.
Ontwikkelingen in de maatschappij hebben invloed op de omgevingsvisie. Elk jaar wordt de visie tegen het licht gehouden en eventueel bijgesteld. De visie is te downloaden als pdf, maar kan ook als website worden geraadpleegd.
Participatie
Het participatieproces begon al in 2017, toen meer dan duizend inwoners nadachten over de toekomst van hun leefomgeving. Hieruit werden de drie hierboven genoemde kernopgaven gedestilleerd, die het uitgangspunt vormden voor de toekomstvisie van Raalte, die geformuleerd werd door 115 visiemakers. Deze visie was het resultaat van vier ateliers (onder begeleiding van RUIMTEVOLK). De groep ‘visiemakers’ bestond uit inwoners, ondernemers, ketenpartners en ambtenaren. Zij heeft de ideeën tijdens een manifestatie gepresenteerd om reacties op te halen van nog meer inwoners en betrokkenen. Het resultaat is de omgevingsvisie waarin de visiemakers per kernopgave hun ambitie met bijbehorende ontwikkelrichtingen voor 2040 uitspreken. Het eindproduct van de visiemakers is besproken met de ketenpartners en juridisch getoetst. De gemeenteraad heeft de visie van de visiemakers overgenomen. Op de punten waar controverse over was, is een afweging gemaakt.
Laatst bijgewerkt: 3 maart 2021
