Op 30 oktober 2017 heeft de gemeente Oldambt de omgevingsvisie vastgesteld. Oldambt ligt in de provincie Groningen. De gemeente is op 1 januari 2010 ontstaan uit samenvoeging van Scheemda, Winschoten en Reiderland en telt 38.209 inwoners (1 januari 2020).
De omgevingsvisie
De gemeente Oldambt wil met het opstellen van haar omgevingsvisie vooruit lopen op inwerkingtreding van de Omgevingswet en goed voorbereid zijn. Daarbij wordt het ‘Ja, mits’ in plaats van het ‘Nee, tenzij’ principe gehanteerd, dat kansen biedt voor initiatiefnemers van ontwikkelingen. In de visie heeft de gemeente getracht vragen te beantwoorden, bijvoorbeeld hoe beleid samen met anderen tot uitvoer gebracht kan worden, hoe de verantwoordelijkheid (meer) bij de maatschappij kan worden gelegd en wat de gemeente vooral niet wil. Samen met inwoners, stakeholders en andere belanghebbenden zijn antwoorden op deze vragen gezocht.
Basis voor de omgevingsvisie is de toekomstvisie Oldambt, grenzeloos Goûd! uit 2010. Daarin is een drietal ambities genoemd, die in de omgevingsvisie zijn opgenomen: Jongste watergemeente, Eigentijdse graanrepubliek en Ruimte voor pionieren. In de omgevingsvisie worden deze ambities door vertaald naar plekken en opgaven/programma’s. Verdere gedetailleerde uitwerking naar uitvoering volgt in programma’s en het Omgevingsplan.
Naast de omgevingsvisie is een document opgesteld waarin reacties op de visie zijn opgenomen. Er is ook een infographic gemaakt, die een helder overzicht geeft van het proces van totstandkoming van de visie en de kernkwaliteiten van Oldambt.
Omgevingskwaliteit
De kernwaarden van Oldambt zijn: ruimte, rust, landschap, gastvrijheid, verbindingen (ligging aan een snelweg, aan water en aan de grens met Duitsland), natuur, landbouw, toerisme en recreatie, water, en: duisternis. De gelaagde identiteit is kenmerkend voor Oldambt. De gemeente kent verschillende gebiedstyperingen, die ieder hun eigen kwaliteiten hebben. Doel is om de kwaliteiten te versterken. Daarbij vormt het landschap het raamwerk voor ruimtelijke ontwikkelingen. De gemeente maakt gebruik van verschillende middelen, onder anderen het Kwalitatief Ruimtelijk Ontwikkelingsperspectief, de kwaliteitsgids Groningen en de Welstandsnota. De gemeente helpt initiatiefnemers met hun bouwplannen in een vroeg stadium. Daarbij is co-creatie het uitgangspunt.
Bijzonder is de aandacht voor duisternis in het buitengebied en het daartoe terugdringen van lichthinder.
De gemeente vindt dat bij nieuwe ontwikkelingen rekening moet worden gehouden met het behouden van de waarde van de duisternis.
Participatie
Er is een uitgebreid participatietraject doorlopen bij het opstellen van de visie. Er werden drie thema-avonden georganiseerd, waarbij op iedere avond een van de drie ambities uit de toekomstvisie centraal stond. Per avond waren er vier sprekers/inspirators die hun visie op de respectievelijke thema’s gaven. Op basis daarvan vond een gesprek met de zaal plaats waarbij iedereen zijn zegje kon doen.
Na deze avonden heeft de gemeente een enquête opgesteld, om de meningen over onderwerpen die op de avonden niet aan bod kwamen, alsnog te peilen. Daarbij ging het onder meer over stimulering van bewegen bij inwoners, energie (voorziening bij woningen/kleine windmolens/zonnepanelen), gemeentelijk beheer of eigen beheer openbare ruimte en ruimte voor schaalvergroting landbouw. 282 mensen hebben de enquête ingevuld.
Op vier basisscholen in de gemeente is voor groep 7 een gastles over de omgevingsvisie gegeven, waarna de leerlingen in totaal 60 tekeningen hebben gemaakt. Deze zijn in de bijlage van de visie terug te zien. Samen met het jongerenwerk in de gemeente is een korte film gemaakt die weergeeft hoe jongeren de gemeente beleven en hoe zij over de toekomst nadenken.
In reactie op de visie zijn dertien zienswijzen ingediend. Deze zijn beantwoord in een reactienota, en waren op onderdelen aanleiding tot wijzigingen in de omgevingsvisie.
In een bijlage van 120 pagina’s zijn alle reacties van bewoners opgenomen, die gedurende het opstellen van de visie zijn gemaakt.
Oldambt wil nadrukkelijk initiatiefnemers meer ruimte bieden. Hiertoe is verandering van de organisatie nodig; de wijze waarop wordt in de visie toegelicht. De gemeente beseft dat de ene initiatiefnemer extra ondersteuning nodig heeft bij de uitwerking van het plan, terwijl de andere zijn plan al volledig uitgewerkt en goed onderbouwd heeft. In zogeheten servicemodules is aangegeven hoe een initiatiefnemer diens plan of idee het beste kan indienen, en welke rol de gemeente daarbij inneemt. De gemeente hanteert volgens deze servicemodules de snelserviceformule, de ontwerpformule en de ontwikkelformule die in de visie alle drie worden toegelicht.
