Op 3 juni 2021 heeft de gemeente Geertruidenberg de omgevingsvisie Samen de ruimte máken! vastgesteld. Geertruidenberg is een stad en hoofdplaats van de gelijknamige gemeente. Sinds de gemeentelijke herindeling van 1997 behoren de volgende kernen tot de gemeente Geertruidenberg: Geertruidenberg, Raamsdonksveer en Raamsdonk. Geertruidenberg ligt in de provincie Noord-Brabant en heeft 21.770 inwoners (1 januari 2021).
De omgevingsvisie
De omgevingsvisie is een strategische langetermijn visie, waarin de kenmerken en waarden van de gemeente benoemd zijn. De visie bestaat alleen als interactieve website, waarop de kaart van Geertruidenberg te zien is met daarop twaalf deelgebieden. Elk gebied heeft zijn eigen kenmerken, functies, uitdagingen en ontwikkelmogelijkheden en in de visie wordt dit uitgebreid uitgewerkt. Met een klik op de kaart wordt de informatie – de thema’s, waarden en ambities – van het gebied zichtbaar. Daarnaast is het ook mogelijk om direct naar een thema, ambitie of waarde te gaan. Alle beleidsthema’s die betrekking hebben op de fysieke leefomgeving, zoals energie, wonen, natuur, mobiliteit, gezondheid, groene omgeving, worden beschreven. De doelen om dit te bereiken zijn vertaald in vier ambities: Toekomstbestendige en groene toekomst, Ondernemende gemeente, Gezonde en veilige gemeente en Levendige gemeente. De waarden die genoemd worden zijn: Cultureel erfgoed, Water, Landschap en Kracht van kleinschaligheid. In de visie wordt in samenhang gekeken naar de thema’s die spelen, zoals ruimte, water, milieu, natuur, landschap, verkeer en vervoer, infrastructuur en cultureel erfgoed.
De visie is in samenwerking met KuiperCompagnons opgesteld.
Omgevingskwaliteit
De gemeente is rijk aan cultureel erfgoed en heeft een lange geschiedenis. Het erfgoed biedt kansen voor het het versterken van de lokale identiteit. De gemeente stelt prioriteiten en maakt keuzes zodat het erfgoed beter beschermd kan worden. Cultureel erfgoed is voor gemeente Geertruidenberg de basis voor de ruimtelijke kwaliteit. Er is bestaand beleid, zoals de Erfgoednota en de Welstandsnota. Het rijksbeschermd stadsgezicht van Geertruidenberg is de meest onderscheidende historische karakteristiek en hiermee van grote betekenis. Het beschermen, behouden en versterken van erfgoedwaarden en het benutten van de kansen van erfgoed bij de ontwikkeling van de gemeente, integraal met andere beleids- en taakvelden, is daarom des te belangrijker. Wat betreft ruimtelijke plannen wordt met erfgoed niet alleen in de centra en kernen rekening gehouden, maar ook in het agrarische gebied en de verbinding tussen de kernen en het agrarische gebied.
Vastgehouden wordt aan de verscheidenheid aan identiteiten van de kernen. Het stedelijk gebied is opgebouwd uit twee historische centra, omringd door woon- en werkgebieden. Met name de werkgebieden zijn er in verschillende vormen, met als bijzonderheid de electriciteitscentrale Amercentrale. De Donge vormt de ruggengraat van het stedelijke gebied, met Geertruidenberg en Raamsdonksveer aan weerszijden: Geertruidenberg als vestingstad aan de Biesbosch, Raamsdonk met het rustieke en agrarische karakter, Raamsdonksveer als winkel-/werkgebied en daarbij de Donge die als levensader door de gemeente stroomt. De oevers van de rivier worden beter toegankelijk en beleefbaar gemaakt. Hiervoor zijn de kaders geschetst in het Programma Donge Oevers. Hiermee wordt dit een aantrekkelijk gebied voor recreatie met meer groen.
Kenmerkende landschapspatronen moeten in stand worden gehouden. Dit betekent dat de cultuurhistorische waarde van het landschap beschermd moet worden, evenals de specifieke cultuurhistorische waarden die karakter aan de kernen en het landelijk gebied geven. Nieuwe ontwikkelingen in het buitengebied zijn mogelijk mits zij passen in het bestaande beleid en regels én op een passende manier in het landschap geplaatst kunnen worden. De gemeente streeft naar natuurinclusief bouwen en ontwikkelen. Dit houdt in dat bij de bouw van woningen, bedrijfspanden en andere objecten de natuur wordt geïntegreerd.
Aan de noordelijke kant van de gemeente begint het Natura2000-gebied de Biesbosch. In dit gebied gelden instandhoudingsdoelstellingen voor habitattypen; daarnaast is dit gebied stikstofgevoelig. Dat heeft invloed op wat de gemeente wel en niet aan ontwikkelingen kan toestaan. De gemeente kent een buitengebied met vooral een open landschap en een aantal belangrijke waterlichamen in de vorm van de Amertak, de Bergsche Maas en de Donge. De oevers zijn door de provincie Noord-Brabant aangewezen als onderdeel van ecologische verbindingszones. Groenstructuren in de kern (zoals de vestingwerken van Geertruidenberg) kunnen ook het leefgebied zijn van planten en dieren.
Door nieuwe ontwikkelingen, zoals de energietransitie, ontwikkelingen in de landbouw en de behoefte aan meer woningen, heeft de groene ruimte het moeilijk. Oplossingen moeten worden gezocht in een meer integrale aanpak, met andere woorden door “landschapinclusief omgevingsbeleid”.
De Zuiderwaterlinie loopt in Noord-Brabant vanaf Bergen op Zoom en verbindt elf historische Brabantse vestingsteden met elkaar, waaronder Geertruidenberg. Vijftien gemeenten, waterschappen en provincie werken als sinds 2016 samen in de Zuiderwateralliantie over diverse richtinggevende thema’s voor (vrijetijds-) economie, ruimtelijke opgaven en andere vormen van gebiedsontwikkeling.Wat betreft de dijkverbetering Dongemond en het al dan niet ophogen of versterken van de waterkeringen (zoals dijken) wordt samengewerkt met het Waterschap Brabantse Delta.
Participatie
Om ervoor te zorgen dat iedereen betrokken werd, zijn in het najaar van 2019 de zogenaamde VisieCafés georganiseerd. Hier konden bewoners aangeven wat zij belangrijk vonden aan de hand van vragen als: Hoe ziet u de toekomst van gemeente Geertruidenberg? Wat vindt u belangrijk voor gemeente Geertruidenberg, voor uw wijk en voor uw omgeving? Hoe ziet uw leven er over 20 jaar uit? Inwoners, bedrijven en organisaties konden ook hun inzichten en antwoorden delen via het digitale platform geertruidenberg.ikpraatmee.nl.
Laatst bijgewerkt: 19 mei 2022
