Op 24 februari 2022 heeft de gemeente Apeldoorn de omgevingsvisie met als titel ‘Woest aantrekkelijk Apeldoorn’ vastgesteld. Naast de stad Apeldoorn liggen in de gemeente Apeldoorn de volgende woonkernen: Beekbergen, Beemte-Broekland, Hoenderloo, Hoog Soeren, Klarenbeek, Lieren, Loenen, Radio Kootwijk, Uddel, Ugchelen en Wenum-Wiesel. Apeldoorn ligt in de provincie Gelderland en heeft 165.648 inwoners (31 januari 2022).
De omgevingsvisie
De basis van de omgevingsvisie is het Koersdocument 2030 (2019), een programma van eisen waarin de gemeenteraad vier richtinggevende principes voor Apeldoorn meegeeft. De horizon voor de visie is 2040. Met vier samenhangende opgaven wil Apeldoorn de toekomst tegemoet gaan: de gemeente wil ‘stadmaken’, ‘vitale dorpen en buitengebied realiseren’, en ‘werken aan het versterken van het fysieke en sociale fundament’.
Voor de stad, de wijken, de dorpen, de Veluwe en het buitengebied wordt per thema bekeken wat dit betekent voor de opgaven en welke keuzes Apeldoorn maakt. De hoofdopgaven zijn vervolgens uitgewerkt in zes gebiedsprofielen. De omgevingsvisie is opgesteld met medewerking met BVR en Linstituut.
Omgevingskwaliteit
De gemeente is een stad met veertien dorpen en buurtschappen in een landschap met indrukwekkende natuur en erfgoed en daarmee de groenste stad van Nederland. De ontwikkeling van stad, dorpen en buitengebied gaat gepaard met hoogwaardige ruimtelijke kwaliteit en toevoegen van groen.
Als het gaat om aandacht voor architectuur, erfgoed en ruimtelijke kwaliteit, kent Apeldoorn een rijke geschiedenis.
Apeldoorn heeft veel ruimtelijk erfgoed, waaronder veel archeologische monumenten. De meest waardevolle elementen worden actief beschermd via de Erfgoedwet (rijksmonumenten) en de Omgevingswet. Daarnaast is via de notitie Modernisering Monumentenzorg aanvullende bescherming geregeld.Het erfgoed is een bron van inspiratie voor de herontwikkeling van de stad en de diverse dorpen en buurtschappen.
De gemeente wil de hoofdopgaven realiseren in zes gebieden: de binnenstad, de spoorzone rond het centraal station, de Kanaalzone, stadsrand-zuid langs de A1, stadsrand-noord langs de Oost-Veluweweg en het Apeldoorns Kanaal en Uddel. Nieuw programma gaat samen op met het versterken van de groene kwaliteiten en het ondersteunen van de sociale samenhang. De gemeente streeft naar compact en meervoudig ruimtegebruik. Gebieden kunnen meerdere functies vervullen, zoals wonen, natuur en duurzame energie. Naast de gebiedsontwikkelingen moeten bestaande wijken, dorpen en bedrijventerreinen gevarieerder en toekomstbestendig worden door het opknappen van openbaar gebied, het stimuleren van duurzame energie en het tegengaan van hittestress door meer groen.
Een goede omgevingskwaliteit is een belangrijke voorwaarde voor het sociale welzijn. Apeldoorn streeft naar vernieuwende en hoogwaardige architectuur en stuurt met de Commissie Omgevingskwaliteit op kwaliteit. In belangrijke gebieden wordt een hoger niveau van omgevingskwaliteiten voorop gesteld. Dit is te lezen in de welstandsnota ‘Aantrekkelijk Apeldoorn’.
Apeldoorn wil de kwaliteit van het buitengebied behouden en versterken en ruimte bieden aan de landbouw van de toekomst. Voor de noodzakelijke energietransitie zal grootschalige energieopwekking geconcentreerd worden in het buitengebied. Er wordt gewerkt aan de zogenaamde Groene Mal – groene vingers en waterlopen – die stad en buitengebied verbindt. Erfgoed moet zichtbaar zijn en blijven en hoogwaardige architectuur moet worden gestimuleerd. Bij ruimtelijke ontwikkelingen is het uitgangspunt dat de erfgoedwaarden beschermd worden en waar mogelijk ingezet als identiteitsdrager. In nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen is erfgoed de inspiratie voor een attractief Apeldoorn. Daarnaast heeft de gemeente aandacht voor een goed architectuurbeleid.
De gemeente heeft aangegeven welke gebieden de meeste aandacht verdienen. Recreatie en toerisme vormen een belangrijke economische pijler. In de VeluweAlliantie wordt met verschillende partijen samen gewerkt. Vanuit de typisch dorpse kwaliteiten wil Apeldoorn werken aan de transitie van de intensieve landbouw naar circulaire landbouw, duurzame energieopwekking, klimaatadaptatie en natuur
Participatie
Er is allereerst een overzicht gemaakt van het huidige ruimtelijke beleid. Er werden inspiratiefilms over de toekomst en vier mogelijke toekomstverhalen gemaakt. In 2018 vond een brede participatieronde plaats en werden op straat aan voorbijgangers allerlei vragen gesteld over de toekomst van Apeldoorn. Daarna hebben ongeveer 300 inwoners meegedacht en meegepraat over de vraag hoe Apeldoorn er in 2030 uit zou moeten zien. Dat gebeurde zowel in verschillende bijeenkomsten (zogenaamde ‘toekomsttafels’), maar ook tijdens een speciaal jongerencafé en tijdens ‘toekomstexpedities’. Resultaat hiervan was de bundel ‘Toekomstverhalen: hoe zien Apeldoorners 2030?’. De volgende stap was het vaststellen van het ‘Koersdocument Apeldoorn 2030’, waarin thema’s en hoofdopgaven stonden vermeld. De gemeenteraad stelde dit document in 2019 vast. Als laatste stap is in 2020 gewerkt aan drie ontwikkelperspectieven, die aan de gemeenteraad zijn gepresenteerd. Begin juli 2020 vonden hierover rondetafelgesprekken plaats met allerlei belanghebbenden uit Apeldoorn. Op basis van al deze input is gestart met het schrijven van de ontwerp omgevingsvisie.
Laatst bijgewerkt: 7 juni 2022
